Selim Dogan

Selim Doğan

Atorney at Law

Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Ile Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'un Özel Kanun - Genel Kanun Ve Yetki Bağlamında Değerlendirilmesi

1.Giris

Isbu makale ile 6698 sayili Kisisel Verilerin Korunmasi Kanunu ("KVKK") ve 6563 sayili Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkinda Kanun ("ETDHK") arasindaki özel kanun - genel kanun iliskisi ve yetki düzenlemeleri, bagli mevzuatlar ve Kisisel Verileri Koruma Kurulu'nun ("Kurul") 27.02.2020 tarih ve 2020/173 sayili Amazon Turkey Perakende Hizmetleri Limited Sirketi Karari'ndaki1 degerlendirmesi de göz önünde bulundurularak incelenmeye çalisilmistir.

2.KVKK ve ETDHK'nin Özel Kanun - Genel Kanun Baglaminda Degerlendirilmesi

2.1.Özel Kanun - Genel Kanun Iliskisi Mahiyeti itibariyle her olaya veya herkese uygulanmasi mümkün olan kanunlar genel kanun olarak tanimlanmaktadir. Buna karsin yalnizca belli olay ve kisilere uygulanabilen kanunlar ise özel kanun olarak ifade edilmektedir.

Uygulamada, belirli bir olayi veya ayni konuyu düzenleyen iki farkli kanunun ayni zamanda yürürlükte oldugu haller ile karsilasilabilmekte olup söz konusu durumlari iliskin iki farkli sekilde düzenleyen normlarin varliginda ise özel kanun - genel kanun çatismasi da denilen hangi kanunun ilgili durum veya olaya uygulanacagi sorunu karsimiza çikmaktadir.

2.2.KVKK ve ETDHK Arasindaki Özel Kanun - Genel Kanun Iliskisi Hakkinda

Iki farkli kanun arasinda özel kanun - genel kanun iliskisi/çatismasi oldugu ortaya konmak istendiginde, yukarida da kisaca ifade edildigi üzere bakilmasi gereken ilk nokta ilgili normlarin ayni konuya iliskin olup olmadiklaridir. Bu baglamda, KVKK ve ETDHK'nin temelde farkli konulara iliskin olduklari ve farkli alanlari düzenledikleri yorumu yapilabilecektir.

Zira, ETDHK'nin amaci elektronik ticarete iliskin esas ve usulleri düzenlemek2 iken, KVKK ile kisisel verilerin islenmesinde basta özel hayatin gizliligi olmak üzere kisilerin temel hak ve özgürlüklerin korunmasi ve kisisel verileri isleyen gerçek ve yüzen kisilerin yükümlülükleri ile uyulacak usul ve esaslarin düzenlenmesi3 amaçlanmaktadir. Uygulamada birbirine yakin hatta kimi hallerde ortak diyebilecegimiz somut faaliyet alanlari bulunsa dahi KVKK ile ETDHK'nin amaç ve kapsam olarak farkli noktalarda oldugu söylenebilecektir. Dolayisiyla konu ve koruma alanlari özünde birbirinden farkli olan iki düzenleme arasinda özel kanun - genel kanun iliskisi kurulmasi dogru olmayacaktir.

2.3.Kisisel Verileri Koruma Kurulu'nun Degerlendirmesi

Kisisel Verileri Koruma Kurulu'nun 27.02.2020 tarih ve 2020/173 sayili Amazon Turkey Perakende Hizmetleri Limited Sirketi Karari'nda ("Karar"), ETDHK ve KVKK baglaminda özel kanun - genel kanun iliskisi kurulmasi seklinde yorumlanabilecek birtakim hususlar ortaya konmustur.

Kararda, ETDHK'da düzenlenen ve Ticari Elektronik Iletiler Hakkinda Yönetmeligi ("Ticari Ileti Yönetmeligi") ile detaylari açiklanan onay kurali4, KVKK'nin açik riza kurali5 kapsaminda degerlendirilmistir. Isbu degerlendirmenin yaninda ticari elektronik ileti gönderimi amaciyla kullanilan iletisim kanallarinin kisisel veri niteliginde olmasi nedeniyle ETDHK ve bagli mevzuatlarinin yaninda kisisel verilerin korunmasi mevzuatina da uygun olmasi gerektigi ifade edilmistir.

Belirtildigi sekliyle ticari elektronik ileti kanallarinin kisisel veri niteliginde oldugu degerlendirilmesi kabul edilmekle birlikte, kanunlar arasinda kesisme veya ortak kümelerinin bulunmasi KVKK ile ETDHK arasinda genel kanun - özel kanun iliskisi oldugu seklinde dogrudan degerlendirmeye konu olmamalidir. Zira konu ve koruma alanlari birbirinden farkli iki ayri kanunun kesistigi noktalarin bulunmasi, kanunlarin olay ve durumlar özelinde kendi norm ve sistematiklerinin uygulanmasina engel teskil etmemelidir.

KVKK ve ETDHK'nin Yetki Baglaminda Degerlendirilmesi

Hukuk, iktisat ve kamu yönetimi disiplinlerinin kesistigi alanda olusan ve bu nedenle de disiplinler arasi bir konu olan düzenleyici ve bagimsiz kurumlar, klasik kamu yönetiminin yapisi disinda, hukuki anlamda bagimsiz ve özellikle hassas sektörlerde düzenleme ve müdahale yetkisine haiz kuruluslar olarak da tanimlanabilmektedir.6 Bu kurumlarin yasalarinda, merkezle olan baglanti, faaliyet alanina göre, merkezden yönetim kuruluslarindan biriyle iliskilendirme seklinde gerçeklestirilmistir.

KVKK'nin 19. maddesine göre Kisisel Verileri Koruma Kurumu, KVKK'da öngörülen görevleri yerine getirmek üzere idari ve mali özerklige sahip ve bir kamu tüzel kisiligini haiz olarak kurulmustur. Ayrica Kurum'un idarenin bütünlügü ilkesi geregince Adalet Bakanligi teskilat yapisinda iliskili kurulus olarak konumlandirildigini görmekteyiz.7 Kurum'un kurulusunda idari ve mali özerkliginin vurgulanmasinin da yetki ve görev hususunda önemli oldugu kanaatindeyim. ETDHK'da ise kanunun uygulanmasi ve elektronik ticaretin gelisimiyle ilgili her türlü tedbiri ve denetimi yapmaya Ticaret Bakanligi yetkilendirilmis bulunmaktadir.8

Ancak, Amazon Karari'nda basvurucunun KVKK'nin yaninda ETDHK'ya iliskin de iddialar içerir basvurusunun "KVKK çerçevesinde degerlendirilmek üzere" Ticaret Bakanligi tarafindan Kurul'a iletildigini görmekteyiz. Üstelik Karar'da, Ticaret Bakanligi'ndan gerçeklesen intikal disinda zaten Kurul tarafindan kendisine yapilan basvuru neticesinde sirkete yönelik resen bir inceleme yapildigi da belirtilmistir.

KVKK'ya baktigimizda Kurul'un, sikâyet üzerine veya ihlal iddiasini ögrenmesi durumunda resen görev alanina giren konularda kisisel verilerin kanunlara uygun olarak islenip islenmedigini incelemek ve gerektiginde bu konuda geçici önlemler almak ile görevli ve yetkili kilindigini görmekteyiz.9 Isbu hüküm kapsaminda Kurul'un Karar'daki arastirmasina dayanak olusturulabilmekle birlikte, ETDHK kapsaminda hususlar da ihtiva eder bir basvurunun Ticaret Bakanligi tarafindan Kurul'a devri bir yetki belirsizligini beraberinde getirmektedir.

Zira, ETDHK'nin uygulamasi, her türlü denetim ve tedbirin alinmasi ile Ticaret Bakanligi'nin yetkilendirilmis olmasina ve isbu yetkinin de halihazirda gerek Ticaret Il Müdürlükleri tarafindan yürütülen inceleme süreçleri gerek ise Ticaret Il Müdürlükleri tarafindan uygulanan idari para cezasi yaptirimlari10 ile kullaniliyor olmasina karsin basvurunun Kurul'a intikali, Ticaret Bakanligi ile bir düzenleyici ve denetleyici kurum olan Kurum arasinda yetki sinirlarindaki belirsizligi ortaya koymaktadir.

Ticaret Bakanligi'nin kendi yetkisi dahilinde inceledigi bir süreci hangi kriterler dahilinde Kurul'a ilettigi veya intikal isleminin beraberinde ETDHK'ya iliskin kendi incelemesine devam edip edemeyecegi mevcut belirsizlik noktasinda önem arz etmektedir. Benzer intikal islemlerinin ETDHK ve KVKK'da düzenlenmis farkli basvuru mekanizmalari ve farkli cezai yaptirimlar, özellikle uygulamada ve basvuruya konu hizmet saglayici veya veri sorumlusu nezdinde öngörülemez ve belirsiz durumlar olusturabilecektir.

Kaynakça 

1- Sayistay Dergisi; Türk Hukuk Sisteminde Normlar Hiyerarsisi ve Sayistay Denetimine Etkileri, Erdal Kuluçlu

2- Anayasa Hukukunda Yorum ve Norm Somutlastirilmasi; Yorum Ilkeleri, Kemal Gözler

3- Ticaret Bakanligi 2019 Yili Faaliyet Raporu

4- https://ticaret.gov.tr/hizmet-ticareti/elektronik-ticaret

5- Kisisel Verileri Korumu Kurumunun Yapisal ve Islevsel Analizi, Besra Gülnaz

6- 2019 Yili Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Icmali - (III) Sayili Cetvel - Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar (Ekonomik Siniflandirma)

7- Türkiye'de Düzenleyici Kurumlarin Yapisi, Islevi ve Dönüsümü, Çigdem Sever

8- https://www.adalet.gov.tr/Bakanlik/TeskilatYapisi/

9- https://www.eticaret.gov.tr/static//Pdf/4193b9f47b6f4425b12effa7d3921961_637098748966523391.pdf

Footnotes 

1. Kisisel Verileri Koruma Kurumu, Amazon Turkey Perakende Hizmetleri Limited Sirketi hakkindaki basvuru ile ilgili Kisisel Verileri Koruma Kurulunun 27/02/2020 tarihli ve 2020/173 Sayili Karar Özeti

2. 6563 sayili Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkinda Kanun, md. 1

3. 6698 sayili Kisisel Verilerin Korunmasi Kanunu, md.1

4. Ticari Ileti Yönetmeligi md. 5/1; hizmet saglayicinin, mal ve hizmetlerini tanitmak, pazarlamak, isletmesini tanitmak ya da kutlama ve temenni gibi içeriklerle taninirligini artirmak amaciyla alicilarin elektronik iletisim adreslerine gönderdigi ticari elektronik iletiler için kendisi tarafindan önceden onay alinir.

5. KVKK md. 5/1; Kisisel veriler ilgili kisinin açik rizasi olmaksizin islenemez.

6. Türkiye'de Bagimsiz Düzenleyici Kurumlarin Bagimsizligi, Sanlisoy&Özcan, 2006

7. https://www.adalet.gov.tr/Bakanlik/TeskilatYapisi/

8. ETDHK md.11/1

9. KVKK md. 22/1-c

10. Ticaret Bakanligi 2019 Yili Faaliyet Raporu, sf. 135

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.